Khối u buồng trứng là bệnh lý khá phổ biến, xuất hiện trên bộ phận sinh dục nữ. Trong những khối u phụ khoa gây tử vong, khối u ác tính của buồng trứng chiếm tỷ lệ cao nhất. Vậy tình trạng này do đâu mà có? Làm thế nào để ngăn ngừa cũng như hạn chế khối u phát triển?
1. Tổng quan về tình trạng
Khối u buồng trứng là gì
Đây là những khối u ở trên buồng trứng, bao gồm khối u lành tính, khối u ác tính và một số khối u ít phổ biến khác. Khối u ác tính rất nguy hiểm. Dù y học đã có bước phát triển vượt bậc so với thời kỳ trước nhưng đến nay, số ca rơi vào trường hợp ác sống được trên 5 năm là không đáng kể.
Nguyên nhân
Từ trong cơ thể: Với những người có kinh sớm hay mãn kinh muộn, những người không sinh con hoặc sinh con nhiều lần, dùng thuốc tránh thai thì tỷ lệ có khối u sẽ cao hơn.
Do di truyền: Đa số những trường hợp mắc khối u buồng trứng do di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường. Gần đây, nguyên nhân này cũng được các nhà khoa học nghiên cứu nhiều nhất.
2. Triệu chứng khi có khối u trong buồng trứng
Những triệu chứng phổ biến nhất là đau bụng, có kinh sớm, buồng trứng kém phát triển hoặc không có buồng trứng, nồng độ testosterone tăng, tử cung to lên,… Tuy nhiên, còn tùy vào khối u lành tính hay ác tính mà có những triệu chứng khác nhau.
Khối u lành tính
Đối với khối u buồng trứng lành tính, thường bạn sẽ khó nhận ra triệu chứng, thỉnh thoảng chỉ có bụng dưới bị đau. Đôi khi, bạn còn có thể sờ được khối u ở bụng với bề mặt nhẵn, không đau.
Đa số khối u lành tính sẽ gắn với ống dẫn trứng bằng một ống dài chúng tự tạo ra. Chúng cũng không thể kết dính với những mô xung quanh nên sẽ chuyển động nhiều hơn, dần dần có thể chuyển từ bụng dưới lên bụng trên.
Khối u ác tính
Đây là những khối u có tốc độ phát triển khá nhanh, không đều và không thể chuyển động. Do đó, nó có thể kèm theo cổ trướng, suy nhược cơ thể, chán ăn, nổi sốt,…
Khối u chức năng
Tùy vào khối u chức năng nào mà sẽ có biểu hiện khác nhau. Chẳng hạn nếu như tế bào hạt có khối u, estrogen sẽ được sản xuất với một lượng lớn khiến dậy thì sớm khiến cơ thể nữ giới phát triển rất nhanh, không rụng trứng nhưng vẫn có kinh nguyệt.
Một số khối u buồng trứng khác
Với những khối u có kích thước trung bình, chúng cũng có thể gây ra khối u và xoắn cuống và có thể gây chảy máu, hoại tử nếu đảo ngược.
Biểu hiện của khối này là đau bụng, buồn nôn, nôn, căng cơ ở những nơi có khối u, nhiệt độ cơ thể tăng, lượng bạch cầu tăng. Nếu để khối u lớn lên, chúng sẽ chèn ép những cơ quan gần chúng, gây khó khăn trong đại, tiểu tiện.
3. Hậu quả của khối u buồng trứng
Vỡ khối u
Nếu mô mạch bị hoại tử, khối u có thể vỡ tự phát. Hoặc qua những tác động như sinh đẻ, chấn thương, khám phụ khoa khiến khối u bị bào mòn và vỡ.
Khi khối u bị vỡ, dịch nang sẽ chảy vào khoang bụng gây đau bụng, nôn hoặc sốc. Khi khối u bị vỡ, bạn sẽ nhận thấy những dấu hiệu như căng thành bụng, khối u ban đầu co lại hoặc biến mất, chỗ khối u mềm đi khi thăm khám. Nếu đã được chẩn đoán vỡ khối u, bạn phải phẫu thuật ngay để loại bỏ và làm sạch khoang bụng.
Biến đổi thành khối u ác tính
Đây là trường hợp thường xảy ra ở những người lớn tuổi, những phụ nữ mãn kinh. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy chán ăn, cổ trước. Nếu nghi ngờ khối u lành tính đã chuyển thành khối u ác tính, cần phải xử lý ngay.
Nhiễm trùng
Đa số trường hợp nhiễm trùng là do sau xoắn hoặc vỡ khối u buồng trứng. Khi bị nhiễm trùng, thường sẽ cảm thấy đau bụng, sốt, số lượng bạch cầu tăng.
Xoắn cuống
Xoắn cuống thường rất dễ bắt gặp ở những khối u có cuống dài, kích thước trung bình. Khi cơ thể thay đổi vị trí bất ngờ, mang thai hoặc sinh con thì hiện tượng này rất dễ xảy ra.
Nếu bị xoắn cuống, có thể tắc nghẽn tĩnh mạch gây xung huyết hoặc vỡ mạch máu hoặc hoại tử. Nếu bị xoắn cấp tính, người bệnh sẽ đau bụng dưới dữ dội, buồn nôn, nôn hoặc sốc. Nếu được chẩn đoán xoắn cuống, bạn nên tiến hành cắt bỏ khối u ngay. Phần cuống bị xoắn tuyệt đối không xoay ngược khi mổ, chỉ được kẹp rồi cắt bỏ để tránh rơi vào hệ tuần hoàn.
4. Điều trị khối u buồng trứng như thế nào
Hai phương pháp chính để điều trị là phẫu thuật và hóa trị.
Phẫu thuật
Những phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng như:
Phẫu thuật mở bụng.
Phẫu thuật phục hồi.
Phẫu thuật tạo tế bào khối u: Xử lý những tổn thương nguyên phát và khối u di căn để đường kính của những tổn thương này dưới 2cm.
Phẫu thuật tạo tế bào trung gian hoặc cách quãng: Không phải tất cả khối u buồng trứng đều được loại bỏ. Do đó, đôi khi phải dùng hóa trị sau đó mới phẫu thuật tạo tế bào. Phương pháp này làm cho cuộc phẫu thuật tế bào dễ dàng hơn nhưng lại khiến quá trình hóa trị sau này không đạt hiệu quả cao. Vì thế, trước tiên bạn nên phẫu thuật tạo tế bào khối u.
Phẫu thuật tái tạo tế bào: Những khối u còn sót lại hay di căn sẽ được áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên, nếu thuốc hóa trị liệu thứ hai không có, hiệu quả của phương pháp này sẽ bị hạn chế ít nhiều.
Hóa trị
Đây là phương pháp điều trị quan trọng với khối u buồng trứng đã tiến triển thành ung thư giai đoạn muộn. Hóa trị cần được thực hiện kịp thời, đầy đủ và chuẩn hóa. Hóa trị và phẫu thuật là hai phương pháp không thể hiệu, chúng đảm bảo tính hiệu quả cho nhau.
Với những khối u biệt hóa tốt IA có thể không cần hóa trị, nhưng nếu IB trở lên thì sau phẫu thuật bắt buộc phải hóa trị.
5. Những biện pháp phòng ngừa
Ăn uống giàu đạm, giàu vitamin A, E, C, hạn chế dung nạp cholesterol. Với những người có nguy cơ có khối u thì nên chủ động phòng tránh thai.
Thực hiện khám phụ khoa định kỳ, nhất là những phụ nữ trên 30 tuổi. Những đối tượng có nguy cơ có khối u cao thì khi còn nhỏ cũng nên tiến hành khám ngay. Ngoài ra, bạn cũng thể tiến hành xét nghiệm siêu âm B hay kiểm tra alpha globulin định kỳ thai nhi.
Phát hiện và điều trị kịp thời: Những u nang có đường kính trên 6cm thì cần được cắt bỏ và phải khám bệnh lý định kỳ bởi những khối u lành tính có thể tiến triển thành ác tính.
6. Những người có khối u buồng trứng nên ăn gì
– Lươn, cá chim, cá diếc, đậu đỏ, đậu xanh.
– Cua móng, hà thủ ô, bà ba,… Đây là những thực phẩm có khả năng hạn chế sự phát triển của khối u.
– Nếu bị chảy máu, bạn nên ăn ốc, trai, mực, củ sen, quả hồng, nấm hương, hà thủ ô.
– Nếu bị đau bụng, đầy hơi, bạn có thể ăn dâu tây, quả óc chó, hạt dẻ, thịt thăn lợn.
Như vậy, chúng ta đã cùng tìm hiểu những vấn đề liên quan đến khối u buồng trứng. Một trong những vấn đề đáng để tâm nhất của phụ nữ chính là sức khỏe sinh sản. Vì vậy, thông qua những chia sẻ này, hi vọng rằng mọi người sẽ có những biện pháp để giữ gìn sức khỏe, nhất là sức khỏe sinh sản của bản thân. Chúc tất cả các chị em phụ nữ sẽ luôn mạnh khỏe, hạnh phúc.