Bổ sung sắt cho bà bầu khi mang thai là rất cần thiết. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bổ sung sắt cho bà bầu có tác dụng gì, liều lượng bao nhiêu và bổ sung bằng cách nào hiệu quả. Bác sĩ chuyên khoa sẽ chia sẻ những thông tin hữu ích ngay sau đây.
Tác dụng của việc bổ sung sắt cho bà bầu
Theo thống kê từ các cuộc khảo sát y tế, có đến 40% bà bầu bị thiếu sắt khi mang thai. Sắt là một trong những nguyên tố chính để cơ thể sản xuất ra các tế bào hồng cầu. Không chỉ cần bổ sung sắt cho bà bầu mà ngay cả những người không mang thai cũng cần sắt vì:
– Sắt hỗ trợ sản xuất hemoglobin – một loại protein trong hồng cầu, có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến các tế bào khác trong cơ thể.
– Sắt đóng vai trò quan trọng cấu tạo nên myoglobin (loại protein giúp cơ thể con người cung cấp oxy đến các cơ), collagen (liên quan đến một loại protein trong xương, sụn và các mô kết nối khác) và một loạt các enzym.
– Sắt có thể giúp bạn duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
– Sau khi mang thai, lượng máu trong cơ thể bạn sẽ tăng gần 50% so với bình thường. Vì vậy, cần bổ sung sắt cho bà bầu để có thể tạo ra nhiều hemoglobin.
– Phụ nữ mang thai cần bổ sung sắt để cung cấp cho thai nhi và nhau thai đang phát triển, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba.
– Nhiều phụ nữ mang thai cần bổ sung sắt vì họ không có đủ lượng sắt dự trữ trong cơ thể trước khi mang thai hay còn gọi là thiếu máu thai kỳ.
Do thay đổi sinh lý khi mang thai, lượng máu tăng lên nhưng tốc độ tăng hồng cầu chậm hơn, đồng nghĩa với việc máu của thai phụ bị loãng. Vì vậy việc bị thiếu máu ở các mức độ khác nhau sau khi mang thai là tình trạng khá phổ biến.
Nếu không bổ sung sắt cho bà bầu trong thời kỳ mang thai và cho con bú, thiếu máu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Thiếu máu không chỉ gây sảy thai, thai chết lưu, sinh non, nhẹ cân và các bệnh ở trẻ sơ sinh mà còn gây tăng huyết áp thai nghén, ảnh hưởng đến chức năng tim của sản phụ.
Trong trường hợp nghiêm trọng, thiếu sắt còn gây nguy hiểm đến tính mạng của mẹ và con. Nếu thai phụ bị thiếu sắt, lượng sắt dự trữ trong gan của thai nhi có thể không đủ, sẽ ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hemoglobin của trẻ sau sinh, dẫn đến thiếu máu.
Bổ sung sắt cho bà bầu bao nhiêu là đủ?
Vì đặc điểm sinh lý, phụ nữ nên chú ý tới vấn đề bổ sung đầy đủ lượng sắt hàng ngày, nhất là trong những ngày có kinh nguyệt. Trung bình, mỗi người cần khoảng 15mg sắt/ngày để hạn chế nguy cơ thiếu sắt dẫn tới thiếu máu. Khi bước vào giai đoạn thai kỳ, các chị em cần nhiều máu hơn để “chia sẻ” một phần cho thai nhi. Vì vậy, cần bổ sung sắt cho bà bầu gấp đôi, tức là khoảng 30mg – 60mg sắt/ngày.
Tuy nhiên, cũng tùy vào từng giai đoạn khác nhau mà mẹ bầu bổ sung lượng sắt cho hợp lý. Cụ thể là:
Tam cá nguyệt đầu tiên:
Mặc dù đây là thời điểm thai nhi bắt đầu hình thành nhưng nhu cầu bổ sung sắt cho bà bầu chưa cao. Thậm chí việc bổ sung sắt lúc này chưa cần thiết vì các chị em sẽ không có kinh nguyệt khi mang thai.
Tam cá nguyệt thứ hai:
Trong 3 tháng giữa thai kỳ, nhu cầu sắt tăng lên mạnh mẽ vì đây là lúc thai nhi phát triển nhanh nhất. Vì vậy, bắt buộc phải bổ sung sắt cho bà bầu từ tháng thứ 4 trở đi.
Tam cá nguyệt thứ ba:
3 tháng cuối của thai kỳ, lượng máu trong cơ thể mẹ bầu sẽ tăng thêm 50% để tạo hồng cầu của sự phát triển của thai nhi. Hơn nữa, mẹ bầu cũng chú ý bổ sung nhiều sắt trong tháng cuối để tránh mất máu khi sinh nở.
1 – 3 tháng sau sinh:
Sau sinh, thai phụ vẫn cần phải bổ sung sắt để bù vào lượng máu đã mất đi trong quá trình vượt cạn, hạn chế thiếu máu sau sinh. Vì vậy, ngay cả khi em bé đã chào đời thì các chị em cũng cần bổ sung thêm sắt vào chế độ dinh dưỡng bằng các loại thực phẩm giàu sắt.
Bổ sung sắt cho bà bầu bao nhiêu là đủ và bắt đầu bổ sung vào thời điểm nào cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Nếu thai phụ có dấu hiệu thiếu máu khi mang thai thì lượng sắt cần bổ sung cũng khác so với những người bình thường. Một số triệu chứng cho thấy mẹ bầu đang bị thiếu máu như thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, móng tay dễ gãy…
Khi bị thiếu sắt, tình trạng ốm nghén cũng tăng lên do cơ thể không đủ máu cho hệ tuần hoàn cộng thêm việc chán ăn càng khiến cơ thể mệt mỏi.
Cách tốt nhất để bổ sung sắt đầy đủ, các chị em hãy liên hệ tới hotline 0335 155 192 gặp bác sĩ Phạm Thị Ngọc Điệp – Bệnh viện Từ Dũ để được tư vấn cụ thể.
Cách bổ sung sắt cho bà bầu trong thai kỳ hiệu quả nhất
Thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai không chỉ gây hồi hộp, khó thở, chóng mặt mà còn ảnh hưởng xấu đến thai nhi. Để hạn chế tình trạng này, chúng tôi xin chia sẻ một số cách bổ sung sắt cho bà bầu hiệu quả và an toàn nhất trong suốt thai kỳ.
Ăn các thực phẩm giàu chất sắt
Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai và muốn hạn chế tình trạng thiếu máu, hãy ăn các thực phẩm giàu chất sắt trước khi có thai. Bao gồm các loại gan động vật, thịt nạc, huyết (tiết) động vật, lòng đỏ trứng, nấm, các loại chế phẩm từ đậu nành… Trong thai kỳ, các chị em cũng nên bổ sung sắt bằng cách này.
Ăn các thực phẩm hỗ trợ hấp thụ sắt
Vitamin C là loại vitamin hỗ trợ thúc đẩy quá trình hấp thụ sắt hiệu quả. Vì vậy, các mẹ bầu nên chú ý ăn nhiều các loại rau xanh, trái cây. Chúng không chỉ giúp hấp thụ sắt mà còn tăng sức đề kháng cho mẹ bầu.
Bổ sung sắt cho bà bầu bằng thực phẩm chức năng
Ngoài bổ sung sắt cho bà bầu bằng các loại thực phẩm thì bác sĩ cũng có thể chỉ định một số loại thực phẩm chức năng có tác dụng cung cấp sắt. Đây cũng là cách giúp tăng lượng sắt trong thai kỳ hiệu quả và tiện lợi nhất, được nhiều chị em lựa chọn.
Hạn chế làm mất sắt hàng ngày
Ngoài việc bổ sung sắt thì cũng nên chú ý không để lượng sắt đã nạp vào cơ thể bị mất đi. Vì vậy, các chị em hãy tránh xa các loại trà, cà phê vì tannic và polyphenol có trong hai loại thức uống này tạo ra muối không hòa tan với sắt và ức chế hấp thụ sắt.
Bổ sung sắt cho bà bầu và những điều cần lưu ý
Dù biết rằng việc bổ sung sắt trong thời gian mang thai là vô cùng cần thiết và quan trọng nhưng bổ sung sắt cho bà bầu cũng phải khoa học, tránh mù quáng. Cùng tham khảo những lưu ý khi bổ sung sắt nhé.
– Uống sữa đậu nành sẽ cản trở quá trình hấp thụ sắt của cơ thể, vì vậy bà bầu nên uống ít sữa đậu nành khi bổ sung sắt. Vì protein trong đậu sẽ cản trở quá trình hấp thụ sắt của cơ thể. Nói cách khác, nếu bạn vừa uống sữa đậu nành vừa ăn thực phẩm bổ sung sắt, tỷ lệ hấp thụ sắt sẽ giảm đi rất nhiều.
Vì vậy, tốt nhất không nên uống sữa đậu nành khi đang ăn các thực phẩm có chứa sắt như thịt đỏ, gan động vật, tiết vịt, tiết lợn… Tốt nhất nên để cách nhau vài tiếng.
– Thuốc bổ sung sắt tốt nhất nên uống sau bữa ăn. Sắt bổ máu sẽ có tác dụng kích thích nhất định đối với niêm mạc dạ dày, nên uống sau bữa ăn nửa tiếng là tốt nhất và nên bổ sung cùng lúc với vitamin C có thể thúc đẩy quá trình hấp thụ sắt.
– Bổ sung sắt cho bà bầu nên vừa phải. Trong thời kỳ mang thai, nên tăng cường dinh dưỡng một cách hợp lý. Ngoài thực phẩm có hàm lượng sắt cao, chú ý bổ sung đầy đủ chất đạm, vitamin B1, vitamin B2 và các thực phẩm vitamin khác. Với những mẹ bầu bị thiếu máu cần chú ý xác định nguyên nhân thiếu máu, loại trừ các bệnh như thalassemia, tránh bổ sung sắt một cách mù quáng.
Nếu mẹ bầu đã xuất hiện tình trạng thiếu máu nặng thì nên quyết định phương án điều trị tùy theo mức độ thiếu máu, phương pháp điều trị chủ yếu là uống sắt.
Trên đây là một số cách bổ sung sắt cho bà bầu hiệu quả trong thai kỳ mà các chị em có thể tham khảo để bổ sung sắt đúng cách. Để biết mình có đang bị thiếu máu hay không và có cần bổ sung sắt không, các chị em nên làm xét nghiệm, kiểm tra ngay trong 3 tháng đầu thai kỳ.
Nếu còn thắc mắc gì thêm về vấn đề này, hãy trực tiếp hỏi bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp, không tự ý bổ sung sắt khi chưa qua thăm khám. Đối với các mẹ bầu tại TPHCM, có thể đến trực tiếp phòng khám sản khoa của bác sĩ Phạm Thị Ngọc Điệp tại 271 Nguyễn Duy Dương, Phường 4, Quận 10 để được tư vấn cụ thể.