Nhiễm trùng bào thai là tình trạng bệnh lý nhiễm trùng của bào thai xảy ra trong thời gian mang thai. Nguyên nhân do nhiễm vi khuẩn, virus, hay ký sinh trùng qua đường máu, cổ tử cung, nước ối, bánh nhau để vào được bào thai. Tùy vào từng giai đoạn phát triển của bào thai bị nhiễm bệnh, hậu quả có thể xảy ra bao gồm: thai ngưng phát triển, dị tật thai từ nhẹ đến nặng
– TORCH: viết tắt tên của một nhóm các virus, vi khuẩn, ký sinh trùng gây bệnh nhiễm trùng bào thai: T: Toxoplasma gondii, R: Rubella, C: Cytomegalovirus (CMV), H: Herpes Simplex (HSV), và O: Có thể là nhóm nguyên nhân khác như giang mai, viêm gan B, HIV, Thủy Đậu, Epstein- Bar virus (EBV). Tất cả các loại trên khi vào bào thai sẽ gây hư thai hay dị tật thai.
I/ Khi nào nghi ngờ mẹ bị nhiễm ?
– Có nhiều nguồn có thể lây nhiễm cho mẹ từ: đường hô hấp, nước bọt như thủy đậu, CMV, EBV, Herpes Simplex:
+ Từ thức ăn không hợp vệ sinh, thịt không nấu chín: nhiễm Toxoplasma gondii
+ Lây nhiễm từ vật nuôi xung quanh như chó, mèo bị nhiễm: Toxoplasma gondii
+ Bệnh lây qua đường tình dục như: viêm gan B, HIV, giang mai, Herpes Simplex 2, CMV
+ Lây qua đường máu: viêm gan, HIV, CMV, giang mai
– Có hơn 90% phụ nữ bị nhiễm mà không có triệu chứng
– Một số trường hợp có triệu chứng sốt nhẹ, đau cơ, phát ban, viêm hạch cổ, tăng bạch cầu, viêm phổi, vàng da, viêm gan
– Nếu mẹ bị nhiễm nguy cơ thai bị bất thường cao, nhất là nhiễm trong 3 tháng đầu thai kỳ
II/ Các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng bào thai
– Phần lớn phát hiện qua siêu âm
+ Thai nhỏ hơn tuổi thai
+ Ruột tăng âm
+ Gan to, lách to
+ Tràn dịch ổ bụng, màng ngoài tim
+ Phù da, phù thai, thiếu máu thai
+ Bánh nhau dày
+ Thiếu ối, vỡ ối, đa ối sớm
+ Những thay đổi ở não thai nhi như vôi hóa não, nang não
III/ Chẩn đoán nhiễm trùng bào thai
– Chẩn đoán khó khăn
– Dựa vào dấu hiệu nghi ngờ trên siêu âm
– Chẩn đoán xác định nhờ phân tích dịch ối sau chọc ối
– Thường chọc ối được làm 8 tuần sau phản ứng huyết thanh dương tính hay khoảng thai 18 – > 20 tuần
IV/ Hậu quả nhiễm trùng bào thai:
– Gây hậu quả nặng nề
– Tùy giai đoạn thai bị nhiễm trùng, tiên lượng sẽ nặng hay nhẹ
– Các cơ quan thai đều có thể bị ảnh hưởng từ hệ thần kinh, tim mạch, tiêu hóa, tiết niệu…
– Một số trường hợp nặng phải chấm dứt thai kỳ
V/Nếu nghi ngờ thai bị nhiễm trùng bào thai thì bạn nên làm gì:
– Nên khám thai tại trung tâm chuyên sản, mục đích là:
+ Làm các xét nghiệm chuyên biệt như thử máu, chọc ối, MRI để chẩn đoán nguyên nhân bệnh và mức độ nặng của bệnh
+ Tùy nguyên nhân và mức độ bệnh mà bác sĩ sẽ có hướng điều trị tích cực
VI/Các chị em nên làm gì trước khi có thai:
– Trong tất cả các nguyên nhân gây nhiễm trùng bào thai trên thì chỉ có 3 bệnh là ngừa được bằng vaccine: viêm gan, thủy đậu, và rubella. Nên các chị em cố gắng chích ngừa trước khi có thai.
– Vệ sinh trong ăn uống: rửa sạch rau, ăn thực phẩm nấu chín, hạn chế ăn ngoài
– Bảo vệ đường hô hấp khi tiếp xúc môi trường bên ngoài như dùng khẩu trang
– Không tiếp xúc vật nuôi như chó, mèo
– Quan hệ một vợ một chồng
– Hạn chế hoặc ngưng quan hệ tình dục trong giai đoạn mang thai để tránh lây nhiễm thêm
– Nên thử máu mẹ để tầm soát nguy cơ nhiễm trước khi mang thai để hạn chế nguy cơ lây bệnh cho thai